Service Apotheek Kalsdonk in Roosendaal van apotheker Chantal van Uem neemt deel aan een landelijk onderzoek. Dit is een onderzoek van poliklinisch apotheker en onderzoeker Amar Levens van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Daarbij wordt gekeken naar de haalbaarheid van DNA-onderzoek in de apotheek. Bij een groep patiënten is via DNA-onderzoek onderzocht of een bepaald antistollingsmedicijn voor hen wel of niet veiliger is dan de 2 antistollingsmiddelen die meestal worden voorgeschreven.
“Iedereen reageert anders op een medicijn. Bij de één werkt iets wel, bij een ander niet of niet genoeg. Ook of iemand last krijgt van bijwerkingen en van welke bijwerking, verschilt per persoon.”
“Hoe medicijnen in ons lichaam worden omgezet en hoe ons lichaam op een medicijn reageert, kan sterk verschillen. Deze verschillen zijn voor een deel afhankelijk van ons DNA-profiel. Met een DNA-onderzoek kijken we naar de unieke samenstelling van een groepje genen die invloed uitoefenen op hoe medicijnen in ons lichaam verwerkt worden. Dit onderzoeksgebied, waar we in het LUMC veel aandacht aan besteden, heet farmacogenetica.
Sinds kort zijn er apparaten beschikbaar om DNA-onderzoek heel gemakkelijk buiten het ziekenhuis te doen. Het enige wat hiervoor nodig is, is wat wangslijmvlies. Dat wordt met een wattenstaafje bij een patiënt afgenomen. Het apparaat gaat vervolgens daarmee aan de slag en laat dan na 60 minuten een uitslag zien. Met het onderzoek wordt alleen dat deel van het DNA inkaart gebracht, dat invloed heeft op hoe het door de patiënten gebruikte antistollingsmedicijn door het lichaam wordt verwerkt.”
“Toen Amar ons benaderde voor deelname aan het onderzoek naar de haalbaarheid van een DNA-test bij antistollingsmedicijnen, waren we meteen enthousiast. Het past perfect bij onze rol als apotheker om te zorgen voor het juiste medicijn op het juiste moment. Wij waren ook benieuwd naar hoe we zo’n DNA-test in onze apotheek kunnen afnemen.
Een bepaalde groep antistollingsmiddelen blijkt erg geschikt om deze methode bij toe te passen. Het zit zo: na een dotterbehandeling krijgen mensen antistollingsmiddelen voorgeschreven om het bloed dun te houden. Meestal zijn dit middelen met de stof ticagrelor of prasugrel. Daarnaast is er nog een antistollingsmedicijn met de stof clopidogrel. Dit werkt net zo goed en is veiliger, omdat het minder kans geeft op bloedingen. Het is ook nog eens goedkoper, dus dit soort onderzoeken helpen ons in de toekomst de zorgkosten zo laag mogelijk te houden. Maar omdat dit medicijn bij 1 op de 3 patiënten niet goed werkt, wordt dit medicijn meestal niet voorgeschreven. Door het uitvoeren van een simpel DNA-onderzoek kan (van tevoren) voorspeld worden of clopidogrel wel of niet bij iemand zal werken.”
“Hoe je op een medicijn reageert, kunnen we aflezen in je DNA.“
“Uiteindelijk hebben 145 patiënten aan het onderzoek meegedaan. Zij gebruikten al een antistollingsmedicijn en we bekeken of het mogelijk was om over te stappen op het veiligere medicijn clopidogrel. Dat bleek bij 100 van de 145 mensen het geval. Deze gegevens zijn doorgegeven als een advies aan de cardiologen. Zij bepalen uiteindelijk het behandelplan.
Met dit onderzoek willen we uitzoeken of het uitvoeren van zo’n DNA-onderzoek in de apotheek goed mogelijk is. Nu gebeurt dit nog alleen in het ziekenhuis. Voor de antistollingsmiddelen kunnen de apothekers met hulp van het DNA-onderzoek heel gericht advies geven. Ik verwacht dat we in de toekomst steeds vaker DNA-onderzoek kunnen gebruiken om patiënten een persoonlijk advies te geven over hun medicijngebruik.”
“Nu gebeurt DNA-onderzoek vaak achteraf, wanneer een medicijn niet werkt of iemand bepaalde bijwerkingen heeft. Maar hoe mooi zou het zijn als we in de toekomst van iedereen op een veilige manier deze DNA-informatie in kaart hebben? Dan weten we van tevoren waar je wel of geen baat bij hebt en krijgt iedere Nederlander in plaats van een vaste dosering of hetzelfde medicijn, zijn medicijnen op maat. Dat is dan voor jou het best werkende medicijn met de minste bijwerkingen. Daarmee voorkom je vele dagen ziektelast, verhoog je de kwaliteit van leven en de arbeidsproductiviteit (als mensen nog werken) en daarnaast verlaag je de zorgkosten. Dat zou toch fantastisch zijn?!”
Service Apotheek Kalsdonk in Roosendaal van apotheker Chantal van Uem neemt deel aan een landelijk onderzoek. Dit is een onderzoek van poliklinisch apotheker en onderzoeker Amar Levens van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Daarbij wordt gekeken naar de haalbaarheid van DNA-onderzoek in de apotheek. Bij een groep patiënten is via DNA-onderzoek onderzocht of een bepaald antistollingsmedicijn voor hen wel of niet veiliger is dan de 2 antistollingsmiddelen die meestal worden voorgeschreven.
“Iedereen reageert anders op een medicijn. Bij de één werkt iets wel, bij een ander niet of niet genoeg. Ook of iemand last krijgt van bijwerkingen en van welke bijwerking, verschilt per persoon.”
“Hoe medicijnen in ons lichaam worden omgezet en hoe ons lichaam op een medicijn reageert, kan sterk verschillen. Deze verschillen zijn voor een deel afhankelijk van ons DNA-profiel. Met een DNA-onderzoek kijken we naar de unieke samenstelling van een groepje genen die invloed uitoefenen op hoe medicijnen in ons lichaam verwerkt worden. Dit onderzoeksgebied, waar we in het LUMC veel aandacht aan besteden, heet farmacogenetica.
Sinds kort zijn er apparaten beschikbaar om DNA-onderzoek heel gemakkelijk buiten het ziekenhuis te doen. Het enige wat hiervoor nodig is, is wat wangslijmvlies. Dat wordt met een wattenstaafje bij een patiënt afgenomen. Het apparaat gaat vervolgens daarmee aan de slag en laat dan na 60 minuten een uitslag zien. Met het onderzoek wordt alleen dat deel van het DNA in kaart gebracht, dat invloed heeft op hoe het door de patiënten gebruikte antistollingsmedicijn door het lichaam wordt verwerkt.”
“Toen Amar ons benaderde voor deelname aan het onderzoek naar de haalbaarheid van een DNA-test bij antistollingsmedicijnen, waren we meteen enthousiast. Het past perfect bij onze rol als apotheker om te zorgen voor het juiste medicijn op het juiste moment. Wij waren ook benieuwd naar hoe we zo’n DNA-test in onze apotheek kunnen afnemen.
Een bepaalde groep antistollingsmiddelen blijkt erg geschikt om deze methode bij toe te passen. Het zit zo: na een dotterbehandeling krijgen mensen antistollingsmiddelen voorgeschreven om het bloed dun te houden. Meestal zijn dit middelen met de stof ticagrelor of prasugrel. Daarnaast is er nog een antistollingsmedicijn met de stof clopidogrel. Dit werkt net zo goed en is veiliger, omdat het minder kans geeft op bloedingen. Het is ook nog eens goedkoper, dus dit soort onderzoeken helpen ons in de toekomst de zorgkosten zo laag mogelijk te houden. Maar omdat dit medicijn bij 1 op de 3 patiënten niet goed werkt, wordt dit medicijn meestal niet voorgeschreven. Door het uitvoeren van een simpel DNA-onderzoek kan (van tevoren) voorspeld worden of clopidogrel wel of niet bij iemand zal werken.”
“Hoe je op een medicijn reageert, kunnen we aflezen in je DNA.“
“Uiteindelijk hebben 145 patiënten aan het onderzoek meegedaan. Zij gebruikten al een antistollingsmedicijn en we bekeken of het mogelijk was om over te stappen op het veiligere medicijn clopidogrel. Dat bleek bij 100 van de 145 mensen het geval. Deze gegevens zijn doorgegeven als een advies aan de cardiologen. Zij bepalen uiteindelijk het behandelplan.
Met dit onderzoek willen we uitzoeken of het uitvoeren van zo’n DNA-onderzoek in de apotheek goed mogelijk is. Nu gebeurt dit nog alleen in het ziekenhuis. Voor de antistollingsmiddelen kunnen de apothekers met hulp van het DNA-onderzoek heel gericht advies geven. Ik verwacht dat we in de toekomst steeds vaker DNA-onderzoek kunnen gebruiken om patiënten een persoonlijk advies te geven over hun medicijngebruik.”
“Nu gebeurt DNA-onderzoek vaak achteraf, wanneer een medicijn niet werkt of iemand bepaalde bijwerkingen heeft. Maar hoe mooi zou het zijn als we in de toekomst van iedereen op een veilige manier deze DNA-informatie in kaart hebben? Dan weten we van tevoren waar je wel of geen baat bij hebt en krijgt iedere Nederlander in plaats van een vaste dosering of hetzelfde medicijn, zijn medicijnen op maat. Dat is dan voor jou het best werkende medicijn met de minste bijwerkingen. Daarmee voorkom je vele dagen ziektelast, verhoog je de kwaliteit van leven en de arbeidsproductiviteit (als mensen nog werken) en daarnaast verlaag je de zorgkosten. Dat zou toch fantastisch zijn?!”
Google+