Interview - Lodewijk Hoekstra

De tuin als groene dokter

Lodewijk Hoekstra is Nederlands bekendste tv-tuinman en tuinontwerper. Hij zet zich in voor een duurzame wereld. Met zijn werk wil hij mensen inspireren om hun eigen omgeving te verduurzamen en te vergroenen, omdat dit bijdraagt aan een gezond en gelukkig leven.

Ik ben letterlijk opgegroeid in de natuur. Mijn ouders hadden een woonboerderij in de polder. Ik bouwde er hutten en sprong over sloten. Ook hielp ik mijn moeder graag in de moestuin. Op mijn zestiende kreeg ik een bijbaan als hovenier. Ik vond het toen al heerlijk om buiten bezig te zijn, met mijn handen letterlijk in de klei. Daarom besloot ik een opleiding in de groenvoorziening te gaan volgen. Daarna studeerde ik bedrijfskunde. Bij toeval kwam ik bij tv terecht.

Eigen Huis & Tuin

Met veel plezier werkte ik jaren bij het tv-programma ‘Eigen Huis & Tuin’. Op die manier hoopte ik mensen te stimuleren om buiten en in de tuin bezig te zijn. Dat dit heel goed is voor de gezondheid heeft onderzoek wel laten zien. Niet alleen ben je tijdens het tuinieren aan het bewegen, maar het helpt ook om te ontspannen. En je ontmoet tijdens het tuinieren vaak andere mensen. Dit alles helpt om gezond te blijven, zowel lichamelijk als geestelijk.

Groene dokter van de wijk

Uit onderzoek blijkt dat mensen eerder herstellen na een operatie als ze uitzicht hebben op groen. Tussen het groen zijn werkt ook goed: slechts 5 minuten doorbrengen op een speciaal dak van ziekenhuizen (‘ziekenhuisbossen’ in Japan), zorgt ervoor dat patiënten zich kalmer, positiever en gemotiveerder voelen om aan hun herstel te werken.

Ik zie de groenvoorziener dan ook als een soort groene dokter van de wijk. Door veel buiten te zijn, krijg je een sterke weerstand. Dit geldt natuurlijk ook voor kinderen. Laat ze niet te veel achter schermen zitten, maar lekker buiten spelen en vies worden! Dat geeft kinderen minder kans op een allergie.

Tuinmaterialen van ver

De natuur in Nederland staat er niet goed voor. Verschillende soorten bomen, planten en insecten komen steeds minder voor. Daarnaast hebben we te maken met klimaatverandering. Tijdens de programma’s die ik maakte, merkte ik dat veel spullen die we gebruiken van de andere kant van de wereld komen, zoals viooltjes uit Afrika. Maar ook de potgrond en de schuttingen hebben vaak een lange weg afgelegd. Dat is erg slecht voor het klimaat.

NL Greenlabel

Toen dacht ik al: dat moet toch anders kunnen? Daarom heb ik met een aantal mensen het concept NL Greenlabel ontwikkeld. Dit is een soort energielabel, maar dan voor duurzame producten en materialen in de tuin. Dit label helpt mensen en bedrijven om te bekijken hoe ze tuinen zo duurzaam en natuurvriendelijk mogelijk kunnen inrichten.

Hoe lang gaat het mee?

Voordat je iets aanschaft is het goed om je af te vragen: Waar komt het vandaan? Hoe lang gaat het mee? En wat doe ik er aan het einde van de levenscyclus mee? Met planten is dat makkelijk; die kun je composteren. Maar een schutting van geïmpregneerd hout kun je niet composteren; die komt bij het chemisch afval terecht. En Italiaans hardsteen in je tuin is mooi, maar komt niet uit Nederland. Dan kun je voor de bestrating beter gebakken steen gebruiken van Nederlandse rivierklei. Die kun je ook nog eens eindeloos hergebruiken.

“Als iedereen zijn steentje bijdraagt, helpen we de natuur te herstellen.”

Vergroenen van steden

Veel gemeenten zijn de omgeving aan het vergroenen, maar weten niet zo goed hoe dat te doen. Gelukkig wordt er, naast de labels van NL Greenlabel, hard gewerkt aan andere hulpmiddelen voor ontwikkelaars en gemeenten. Zo is er de ‘Groene Stad Challenge’ die inzichten geeft hoeveel groen er is en hoe dit het beste te spreiden zodat er een goede variatie van bomen, planten en struiken ontstaat. Dat hier in de toekomst meer rekening mee gehouden wordt, is heel fijn voor mensen die leven met een pollenallergie.

Duurzaam leven is niet moeilijk

Duurzaam leven is niet zo moeilijk als je misschien denkt. Als je helemaal niks aan je tuin doet, gaan er spontaan
verschillende planten en struiken groeien. Maar dat is voor de meeste mensen misschien een beetje teveel van het goede. Toch zijn er veel kleine maatregelen die je kunt nemen. Zo kun je bijvoorbeeld wat tegels weghalen om meer groen te krijgen. Of de regenpijp afzagen en het water in een ton opvangen. Of een plekje in je tuin inrichten om het snoeiafval neer te leggen, zodat beestjes er kunnen schuilen of er een holletje kunnen maken. Het andere deel van je tuin kun je dan netjes maken. Zo doe je het eigenlijk al snel goed. In mijn boek ‘Groen geluk’ lees je nog meer van dit soort tips.

Werken met de natuur

Als iedereen zijn steentje bijdraagt, helpen we de natuur te herstellen. Als er meer begroeiing is, krijg je verschillende struiken en bomen, meer insecten, meer vogels en meer broedplekken voor vogels. Groen helpt om het water beter vast te houden, zodat de natuur een langere droge periode kan opvangen en planten minder snel ziek worden. We moeten weer met de natuur leren leven én werken. Eigenlijk zouden we allemaal weer terug moeten naar de moestuin. Dat is ook hoe ik in de polder ooit ben begonnen.

Lees hier meer over NL Greenlabel.

Winactie

In samenwerking met Overamstel Uitgevers geeft Leef! 5 exemplaren weg van het boek ‘Groen geluk’ geschreven door Lodewijk Hoekstra. Interesse? Schrijf dan voor 31 mei 2023 naar Leef!, Postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, of stuur een e-mail naar leef@serviceapotheek.nl, onder vermelding van ‘Groen geluk’. Vermeld ook je adresgegevens. Winnaars ontvangen na sluiting persoonlijk bericht.