“Mensen komen vaak bij mij op de poli met klachten zoals pijn op de borst. Dit kan wijzen op een vernauwing in één van de kransslagaders. Door de vernauwing op te rekken met een ballonnetje (dit heet ‘dotteren’) kan ik de slagader weer doorgankelijk maken. Door een metalen buisje (stent) op deze plek achter te laten, blijft het bloedvat goed open. Tegenwoordig kunnen we een directe afsluiting van een kransslagader (hartinfarct) ook heel goed op deze manier behandelen. Wel is het zo dat veel mensen na een hart-infarct jaren later last kunnen krijgen van hartfalen.

Hartfalen

Hartfalen is wereldwijd een groot probleem. Door een infarct is het hart soms zo beschadigd, dat het niet meer voldoende kracht heeft om goed samen te knijpen. Dit zorgt voor allerlei lichamelijke problemen zoals kortademigheid bij bewegen en vermoeidheid. Een andere vorm van hartfalen is dat het hart niet goed in staat is om zich met voldoende bloed te vullen. Het hart is stijf. Dit probleem is eigenlijk lastiger. Want zelfs kleine veranderingen in de vulling van het hart kunnen al voor klachten zorgen. Deze problemen zien we veel vaker bij vrouwen dan bij mannen en vooral op oudere leeftijd. Vulproblemen van het hart zijn door cardiologen lastig te zien. Gelukkig kunnen we de ziekte nu opsporen door speciale metingen te doen tijdens het maken van een echo van het hart.

Gevolgen

Het doormaken van een hartinfarct of andere hartziekte kan grote gevolgen hebben. Je bent opeens patiënt, moet medicijnen gebruiken en regelmatig naar het ziekenhuis. Je conditie kan minder zijn, waardoor je minder kan doen. Het is, zeker in het begin, lastig en spannend om weer te gaan sporten. Je moet weer vertrouwen in je lichaam krijgen en je grenzen leren kennen. Gelukkig worden hartpatiënten hier goed bij begeleid en krijgen alle patiënten na een hartinfarct, hartrevalidatie aangeboden.

Klachten van het vrouwenhart

Tijdens mijn werk viel het me steeds meer op dat ik vrouwen zag met hartklachten, zonder vernauwingen van de kransslagaders. Ik ben me daar met een aantal collega’s verder in gaan verdiepen. Nu weten we dat deze klachten kunnen komen doordat de bloedvaten van het hart niet goed werken. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Als eerste kan dit komen door kramp van de kransslagaders en/of van de kleine bloedvaatjes (microbloedvaatjes) die in de hartspier lopen. Een andere oorzaak kan zijn dat de microbloedvaatjes niet goed kunnen verwijden als dat nodig is. Bijvoorbeeld bij inspanning en/of stress. Deze vaatjes zijn dan stijf. Helaas kunnen we de microbloed-vaatjes met geen enkele techniek zichtbaar maken, dus dat maakt het lastig om een diagnose te stellen.

Gelukkig kunnen we tegenwoordig in Amsterdam UMC wel testen of de microbloedvaatjes nog goed kunnen verwijden. Zo kunnen we met extra testen tijdens een hartkatheterisatie* een diagnose stellen. Sommige vrouwen lopen al jaren met deze klachten rond en zijn heel blij dat ze eindelijk weten waar hun klachten vandaan komen. De behandeling kan soms heel moeilijk zijn. Hier is nog veel onderzoek voor nodig.

Onderzoek naar het vrouwenhart

Tegenwoordig is er gelukkig steeds meer aandacht voor hart- en vaatziekten die vooral voorkomen bij vrouwen. Er wordt hier steeds meer onderzoek naar gedaan, maar nog lang niet voldoende. Zo hebben vrouwen vaker dan mannen een beroerte. En zien we ook nog weleens jonge vrouwen tussen de 30 en 50 jaar met een hartinfarct waarbij spontaan een scheurtje in de kransslagader ontstaat. Ook van het ‘gebroken hart syndroom’ weten we nog heel weinig af. Het hart staat dan min of meer stil als een reactie op een stressvolle gebeurtenis. Dit komt vooral voor bij oudere vrouwen. Bij deze aandoeningen is 9 van de 10 patiënten vrouw!

Tot de overgang beschermd tegen hart- en vaatziekten

Vrouwen zijn door het hormoon oestrogeen tot de overgang goed beschermd tegen hart- en vaatziekten. Na de overgang zien we dat vrouwen meer kans hebben op een hoge bloeddruk, een stijging van het cholesterol en suikerziekte. Wist je bijvoorbeeld dat de helft van de 60-jarige vrouwen een te hoge bloeddruk heeft? Veel vrouwen ervaren dat het tijdens en na de overgang moeilijker is om gezond te blijven leven. Ze hebben meer moeite om te bewegen en het is lastiger om op gewicht te blijven of af te vallen. Het vraagt dan extra inspanning om gezond te blijven.

“Sommige vrouwen lopen al jaren met klachten rond en zijn blij dat we eindelijk weten waar ze vandaan komen.”

Hart- en vaatziekten zijn te voorkomen!

90% van de hart- en vaatziekten is te voorkomen. Hoe? Door een gezonde leefstijl. Ons westerse leefpatroon is schadelijk voor onze gezondheid. Te veel zitten, het eten van bewerkt, te zout en te vet voedsel zorgt ervoor dat veel mensen ongezond en/of te zwaar zijn. Roken is ook erg slecht voor je bloedvaten. De nicotine in de bloedvaten zorgt ervoor dat deze vernauwen en er minder bloed af- en aangevoerd kan worden. Het volhouden van een gezonde leefstijl is een uitdaging. Dat is ook niet zo gek als je om je heen kijkt. Overal om ons heen wordt ongezond eten aangeboden. Toch lukt het veel mensen, met of zonder hulp, om stappen in de goede richting te maken. Mijn advies? Zet vooral door, je bent niet alleen en er is allerlei informatie en hulp beschikbaar. Je hart en bloedvaten worden er blij van en jij dus ook!”

*Dit is een ingreep waarbij met een slangetje (katheter) de bloedvaten worden onderzocht.