Interview - Ted van Essen - Service Apotheek

Bescherm jezelf tegen ernstige (luchtweg)infecties

Gepensioneerd huisarts Ted van Essen is wekelijks te zien in Tijd voor MAX als tv-dokter. Hij is griepexpert en voorzitter van de Nederlandse Influenzastichting. Met hem spraken we over griep en andere luchtweginfecties zoals corona en het RS-virus. Want wat zijn de risico’s van deze virussen en hoe blijf je goed beschermd?

Van Essen: “Luchtweginfecties zoals griep (het influenzavirus) gaan vooral rond tussen december en april. Mensen met griep hebben last van koorts, keelpijn, niezen en hoesten. Griep is heel besmettelijk.”

Meer kans op ziekte

“Sommige mensen hebben meer kans om van het griepvirus erg ziek te worden of er zelfs aan dood te gaan. Bijvoorbeeld ouderen boven de zestig jaar en mensen met een longziekte, hartaandoening of diabetes. Maar dit geldt ook voor steeds meer mensen met een chronische aandoening die medicijnen gebruiken die ervoor zorgen dat de afweer minder actief is. Dat gaat dan om bepaalde medicijnen voor de behandeling van bijvoorbeeld hiv, reuma, psoriasis of kanker. Mensen uit al deze risicogroepen zijn niet alleen kwetsbaar voor het griepvirus, maar ook voor het coronavirus en het minder bekende RS-virus.

Vaccinaties

Eén van de manieren om je tegen griep te beschermen, is door een vaccinatie. In de griepprik bijvoorbeeld zitten kleine stukjes dood griepvirus. Dit zorgt ervoor dat je lichaam het virus leert herkennen en afweerstoffen gaat maken. Als je daarna het levende griepvirus binnenkrijgt, wordt je er niet of minder ziek van. Je kunt van een vaccinatie geen griep krijgen, omdat het virus in de vaccinatie niet heel is en niet leeft. Ter verduidelijking: niet alle vaccinaties werken op deze manier. De ‘nieuwe’ coronavaccins veranderen een type cellen in je lichaam zodat ze bepaalde eiwitten maken die lijken op het virus, waarna het eigen lichaam antistoffen aanmaakt en bewaart. Als het echte virus dan binnendringt, is er al een afweermogelijkheid in het lichaam beschikbaar. Een ander vaccin lijkt zelf op virusdeeltjes en roept op deze manier antistoffen op.

Erge ziekte voorkomen

We weten dat een vaccinatie niet altijd voorkomt dat je ziek wordt. Maar bij bijna de helft van de mensen uit de risicogroepen voorkomt een vaccinatie een ziekenhuisopname. Waarom het vaccin bij de ene persoon wel goed werkt en bij de ander niet? Dat komt doordat de afweer met het ouder worden minder goed werkt. De griepvaccinatie is na een paar maanden uitgewerkt en dan heb je een herhaalprik nodig. Door regelmatig een herhaalprik te nemen én je aan hygiënemaatregelen te blijven houden, kun je veel ellende voorkomen.

Griepvirus elk jaar weer anders

Het ene jaar is de griepepidemie groter dan het andere jaar. Het griepvirus past zich elk jaar weer aan. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) probeert te voorspellen hoe het griepvirus verandert en probeert daar een goed vaccin voor te maken. Dat lukt het ene jaar beter dan het andere. Daarnaast speelt ook het weer mee. Bij koud weer zitten mensen dichter bij elkaar. En gaat er een griepgolf rond in de vakantie? Dan worden meer opa’s en oma’s door hun (klein)kinderen besmet.

De Nederlandse Influenzastichting

In de jaren ‘90 was ik betrokken bij de oprichting van de Nederlandse Influenzastichting. Mede door het werk van de stichting gingen veel mensen uit een risicogroep een griepprik halen. Toen is de Nederlandse Infuenzastichting gestopt met haar werk. Helaas namen veel kwetsbare mensen de griepprik op een gegeven moment niet meer. In 2018 brak een grote griepepidemie uit. Op dat moment was nog maar de helft van de mensen uit de risicogroep gevaccineerd. Tijdens die epidemie overleden 10.000 mensen aan de griep. In 2019 is daarom de Nederlandse Influenzastichting weer opgericht.

“Afstand houden en handen wassen kunnen besmettingen met luchtweginfecties voorkomen.“

Corona

En toen kwam corona. Daardoor werden veel mensen zich weer bewust van de keuze om wel of niet te vaccineren tegen griep of andere infecties. Ook bracht corona ons de thuistest. Zelf testen of je een (corona)virusbesmetting hebt is normaal geworden. Daarnaast weten veel mensen nu dat afstand houden en handen wassen besmettingen met luchtweginfecties kan voorkomen.

Een prik voor griep en corona in één keer

Ik hoop dat mensen uit de risicogroep dit najaar in één keer 2 prikken halen. De vaccinatiecentra van de GGD’en zijn hier goed op ingericht! Dan kan je in 1x beide vaccinaties krijgen. Ook krijgen ouderen tegenwoordig de pneumokokkenprik. In de toekomst komt er mogelijk ook een vaccinatie tegen het RS-virus beschikbaar. Als die prik is goedgekeurd, dan hebben we nog meer mogelijkheden voor kwetsbare personen beschikbaar.