Kleine fout, groot gevolg: het belang van goed inhaleren
Wist je dat maar liefst 70% van de mensen hun inhalatiemedicijnen niet goed gebruikt? Zelfs mensen die al jaren hun inhalator gebruiken, maken vaak fouten zonder het te weten. In de apotheek krijg je hulp om inhalatiemedicijnen op de juiste manier toe te passen. Apotheker Boris Tyndall en apothekersassistent Anouk Boelen van Service Apotheek van Thoor in Maastricht vertellen over deze zorg.
Waarom is de juiste inhalatietechniek zo belangrijk?
Boris: “Medicijnen in de vorm van tabletten en injecties worden via de bloedbaan opgenomen, terwijl inhalatiemedicijnen direct in de longen terechtkomen. Maar: dit werkt alleen goed als de techniek klopt. Als het medicijn bijvoorbeeld deels in de mond of keel blijft hangen, wordt het niet goed opgenomen en werkt het minder.”
Anouk: “Het gevolg is heesheid, risico op een schimmelinfectie, meer klachten, meer longaanvallen en soms zelfs ziekenhuisopnames. En dat terwijl het vaak eenvoudig te voorkomen is.” Om die reden kunnen mensen bij alle Service Apotheken terecht voor inhalatie-instructies.
Hoe zorgen jullie ervoor dat mensen het echt goed leren?
Boris: “We nemen de tijd om samen te oefenen. We geven uitleg, doen het voor, en daarna gaan ze zélf aan de slag. Pas als iemand het zelf uitvoert, kunnen we controleren of het goed gaat.”
Anouk: “We gebruiken daarvoor placebo-inhalatoren. Dat zijn inhalatoren zonder medicijnen, waarmee mensen in de apotheek kunnen oefenen zonder dat ze een overdosis binnenkrijgen. Zo kunnen we rustig corrigeren en stap voor stap de juiste techniek aanleren.”
“Een verkeerde inhalatietechniek is risicovol, terwijl het vaak eenvoudig te voorkomen is.”
Welke tips geven jullie het vaakst?
Anouk: “Veel mensen inhaleren terwijl ze onderuitgezakt zitten op de bank of met hun hoofd te ver naar beneden. Dat werkt niet optimaal. We adviseren daarom altijd om rechtop te zitten of te staan, met de kin iets omhoog. Zo zijn de luchtwegen zo open mogelijk en kan het medicijn goed diep in de longen komen.”
Boris: “Een andere belangrijke tip is eerst goed uitademen voordat je inhaleert. Veel mensen slaan deze stap over, maar als je longen nog vol lucht zitten, is er weinig ruimte om het medicijn op te nemen. Ook het tempo van inhaleren is belangrijk. Veel mensen inhaleren te krachtig, zeker bij poederinhalatoren, waardoor het medicijn te snel binnenkomt en niet goed in de kleine luchtwegen terechtkomt.”
Anouk: “Oh, en houd na het inhaleren je adem 10 seconden vast. Zo krijgt het medicijn de tijd om zich diep in de longblaasjes te verspreiden en goed opgenomen te worden.”
Is verkeerd medicijngebruik alleen een probleem bij inhalatiemedicijnen?
Anouk: “Nee, absoluut niet. Oogdruppels worden bijvoorbeeld ook vaak verkeerd gebruikt. Veel mensen knijpen hun oog direct dicht na het druppelen, waardoor een groot deel van de vloeistof weer naar buiten komt. Of het flesje raakt hun oog, wat kan zorgen voor bacteriën in de vloeistof.”
Boris: “Injecties zijn ook een goed voorbeeld. We hadden laatst iemand met diabetes die klaagde dat de insuline niet goed werkte. Toen we samen de injectietechniek doornamen, bleek dat hij de naald niet diep genoeg in de huid bracht. Daardoor werd het medicijn niet goed opgenomen. Een kleine correctie in zijn techniek maakte een enorm verschil.”
“De meeste mensen die hun medicijn verkeerd gebruiken, dénken dat ze het goed doen.”
Wat zou je willen zeggen tegen mensen die denken dat ze geen instructie nodig hebben?
Boris: “De meeste mensen die hun medicijn verkeerd gebruiken, dénken dat ze het goed doen. Een korte check door je apotheek kan echt het verschil maken. Bovendien: waarom zou je een kans laten liggen om je gezondheid te verbeteren?”
Anouk: “In de Service Apotheek-app staan duidelijke instructievideo’s voor inhalatoren en andere medicijnen. Handig om thuis te bekijken als je het de eerste keer gaat gebruiken, maar géén vervanging voor persoonlijke begeleiding en samen oefenen. De apotheker of apothekersassistent ziet of je het écht goed doet.”