TIP 10

Weet dat medicijn DNA-onderzoek soms ingezet kan worden voor veiliger of effectiever medicijngebruik.

TIP 10

Weet dat medicijn DNA-onderzoek soms ingezet kan worden voor veiliger of effectiever medicijngebruik.

Feiten en fabels over medicijn DNA-onderzoek

Geen mens is hetzelfde. Dat geldt voor je vingerafdruk en oogkleur, maar ook voor hoe jouw lichaam medicijnen verwerkt. Waar een medicijn bij de één perfect werkt, heeft het bij de ander nauwelijks effect of geeft het bijwerkingen. Hoe dit komt is voor een deel erfelijk bepaald. Door medicijn DNA-onderzoek (farmacogenetica) kunnen we vooraf het effect van medicijnen beter inschatten.

Medicijn DNA-onderzoek in het kort

Een DNA-medicijntest ofwel een farmacogenetische test brengt kleine stukjes van jouw DNA in kaart.
Deze stukjes geven informatie over hoe snel of langzaam jouw lichaam bepaalde medicijnen verwerkt.
Enzymen in jouw lever spelen hierin een belangrijke rol: ze breken medicijnen af of zetten stoffen uit het medicijn om in de werkzame vorm. Bij een onderzoek krijg je te horen welke van onderstaande 4 situaties bij jou het geval is:
1. Het onderzochte leverenzym werkt normaal.
2. Het onderzochte enzym werkt langzamer dan normaal.
3. Het onderzochte enzym werkt sneller dan normaal.
4. Het onderzochte enzym is er niet of werkt heel erg traag.
Werken jouw leverenzymen anders dan bij de meeste mensen, dan werken sommige medicijnen mogelijk sterker of juist minder sterk dan normaal. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je minder of juist meer van een medicijn moet gaan gebruiken. En soms is het beter om een ander medicijn te kiezen.
Met deze informatie kan de apotheker beter adviseren over de juiste dosering of de geschiktheid van een medicijn.
Voordelen: minder bijwerkingen, effectievere behandeling en een persoonlijk advies dat écht bij je past.

Een apotheker kan de arts beter adviseren als jouw DNA-medicijn paspoort gedeeld is met je apotheek

Een arts schrijft medicijnen voor op basis van algemene richtlijnen en wetenschappelijk onderzoek bij grote groepen mensen. Bij de meeste mensen zal dit geen problemen geven, maar het kan wel een rol spelen als jouw lichaam de medicijnen anders verwerkt dan de meeste mensen. Medicijn DNA-informatie neemt die onzekerheid weg. Met deze gegevens kan de apotheker vooraf beoordelen of een medicijn wordt opgenomen en of de dosering moet worden aangepast. De apotheker bespreekt dit met de arts.

Je kan alleen een medicijn DNA-onderzoek laten doen als je zorgverzekeraar toestemming geeft

Een medicijn DNA-onderzoek wordt vergoed als er een medische reden voor is. Soms is dit onderzoek uitgebreid met een heel paspoort en soms wordt er alleen maar 1 enzym getest. Het gaat dan nog wel van het eigen risico af. Sommige mensen kiezen er zelf voor om een uitgebreid medicijn DNA-onderzoek te laten doen. Dan betaal je het zelf. Commerciële laboratoria zoals NIFGO bieden dergelijke DNA-tests aan. Een commercieel medicijn DNA-paspoort kost tussen de €200 en €300. Let op: niet elk commercieel laboratorium test even uitgebreid en de interpretatie van de resultaten kan verschillen. Overleg altijd met je apotheker voordat je een commercieel DNA-paspoort gebruikt voor medicijnaanpassingen.

Door medicijn DNA-onderzoek voorkom je ernstige bijwerkingen

Sommige mensen hebben meer last van hun medicijnen dan van de kwaal zelf. Bijwerkingen zoals duizeligheid of sufheid kunnen ontstaan doordat een medicijn te langzaam wordt afgebroken. DNA-onderzoek brengt in kaart hoe jouw lichaam medicijnen verwerkt. Door vooraf te testen, kan de apotheker inschatten welke dosering geschikt is, of adviseren dat een ander middel beter past.

Je geeft bij medicijn DNA-onderzoek al jouw DNA af

Veel mensen schrikken bij het woord ‘DNA-onderzoek’. Ze denken aan complete genetische profielen, blootgelegde familielijnen of aan forensisch onderzoek zoals in misdaadseries. Maar bij een medicijn DNA-onderzoek wordt slechts een klein, specifiek stukje van je genetische code bekeken, namelijk de delen die bepalen hoe jouw lichaam medicijnen verwerkt. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je hele DNA-profiel in een database belandt.

Apotheker Willem Groenendijk van Service Apotheek Oosterbroek zag als een van de eersten het belang van DNA-onderzoek in de openbare apotheek.

“Het begon met iemand die ernstige bijwerkingen had. Mijn vermoeden? Haar lichaam brak het medicijn niet goed af. Een DNA-medicijn onderzoek bevestigde dit: ze miste een enzym, waardoor het medicijn zich ophoopte en klachten gaf. Dat was een eye-opener.” Samen met Erasmus MC en Service Apotheek deed hij mee aan diverse onderzoeken om medicijn DNA-onderzoeken structureel in te zetten. “We ontdekten dat genetische gegevens medicijngebruik veel veiliger en effectiever maken. Over 5 jaar is een DNA-medicijn paspoort geen uitzondering meer, maar standaard praktijk bij bepaalde medicijnen. Dan wordt een medicijn vanaf het eerste voorschrift afgestemd op het DNA.”